Arapça berae/beraet kelimesinin Türkçeleşmiş şekli olan Berat, "iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması" anlamına gelir. Şaban ayının 15. gecesinde Müslümanların Allah'ın affı ve bağışlaması ile günah yükünden kurtulacağı umularak bu geceye "Berat Gecesi" denilmiştir.

"Benden af dileyen yok mu, onu bağışlayayım! Benden rızık isteyen yok mu onu rızıklandırayım! Sıkıntıya uğrayan yok mu, ona afiyet vereyim." (İbn Mace, İkamet, 191)